Quỳnh Giao hát, như đi tìm chân dung mình qua thi, ca

 

Tôi, nhiều lần được thấy chị bước ra sân khấu, dịu dàng với nụ cười trẻ thơ, đứng giữa một Mai Hương, đằm thắm, một Kim Tước trầm, tịnh - Hợp ca, những ca khúc được coi là bất tử của nền tân nhạc Việt Nam, trên, dưới năm mươi năm.

Nữ Ca Sĩ Quỳnh Giao 5 tuổi (Hình Quỳnh Giao)

Tôi, nhiều lần được thấy chị khoan thai bước tới, ngồi xuống chiếc dương cầm, đơn ca, những ca khúc, tự thân vốn đòi hỏi nơi người thưởng ngoạn một trình độ, một cảm quan không phổ thông, đại chúng.

Tôi nhiều lần được nghe tiếng hát chị thao thiết, chênh vênh trên những nát tan; sâu, kín nơi những nồng nàn tình khúc, thất lạc.

Đó là những lúc tôi một mình, với đĩa nhạc, với tiếng hát sang cả, lênh đênh niềm xa, vắng của chị.

Đó là những lúc, không một hình ảnh cụ thể nào của chị diễn ra trước mắt tôi. Nhưng chẳng vì thế mà, tôi không thể hình dung chị.             

Trong đời thường, tôi không có cơ hội giao tiếp quá nhiều với chị, để mọi nét đặc thù của một nhân dáng, một dung nhan, trở thành nhàm, nhạt.

Trong đời thường, tôi cũng không có quá ít cơ hội tiếp xúc với chị, để ở mức độ chẳng một ngưng đọng nào, khắc, rạch đậm nét trong tôi.

Nghe chị hát, từ những đĩa nhạc, tôi có thể hình dung chị, buổi sáng, thả bước chân đầu ngày trên đường phố Saigòn.

Nghe chị hát, từ những đĩa nhạc, tôi có thể hình dung chị, buổi trưa, rừng, cây, Hoa Thịnh Đốn.

Nghe chị hát, từ những đĩa nhạc, tôi có thể hình dung chị, buổi tối, ngọn đèn, quây quần, tình thân, California.

Hình ảnh nào, nơi người nữ, mang tên Quỳnh Giao, (vừa kể,) nổi tiếng từ khi còn rất trẻ, với tôi, vẫn là hình ảnh gần xa, bước ra từ âm nhạc.

Tôi muốn gọi, đó là hình ảnh của một Quỳnh Giao, nhạc sĩ...

Hình ảnh nào, nơi người nữ, mang tên Quỳnh Giao, (vừa kể,) từ rất sớm, đã có lấy cho riêng mình, một thổ ngơi, một phong cách, với tôi, cũng vẫn là hình ảnh gần xa, bước ra từ dương cầm, từ tiếng hát.

Bửu Chỉ, ca sĩ Minh Trang và Quỳnh Giao. (Hình: Quỳnh Giao)

Tôi muốn gọi, đó là hình ảnh của một Quỳnh Giao, ca sĩ.    

Nhưng, tôi thực sự bất lực. Tôi thực sự không thể hình dung, lúc một Quỳnh Giao nhạc sĩ, bước tới (và,) ngồi xuống, bàn viết. 

Tôi không thể hình dung, hình ảnh chị, khi cúi xuống, những trang văn xuôi, truyện ngắn...

Tôi không thể hình dung, chị với những đoạn văn, viết về thảm kịch của sự bất phân chia giữa thân, tâm một nghệ sĩ; giữa tài năng và diện mạo: Hai mặt đối nghịch của đồng xu số kiếp! 

Nhưng tôi cảm nhận được cái sóng sánh đến muốn trào, lăn của những rung cảm thầm kín nơi một Quỳnh Giao, nhà văn, qua văn xuôi.

Quỳnh Giao không chỉ hát như một ca sĩ đã thành danh, (mà,) Quỳnh Giao còn hát, như nhà văn đi tìm chân dung và, linh hồn mình, qua thi, ca, nữa.    

  

2005.

---

Khi hay tin Quỳnh Giao mất

Đinh Cường

Thôi rồi giọng hát Quỳnh Giao

lịm đi và tắt. ôi chao một đời

mới đây và mới đây thôi

chỉ trong phút chốc sao trời đổi ngôi

nghe tin chị. lòng bồi hồi [1]

đám mây trắng quá khi chiều tôi đi

ngậm ngùi thay ánh mắt ai

đã về bên mẹ Thiên Thai suối nguồn…

Virginia, July 23, 2014

[1] nữ ca sĩ Quỳnh Giao vừa mất lúc 3 giờ sáng nay 23.7.2014tại California. Quỳnh Giao  tên thật Công Tằng Tôn Nữ Đoan Trang,

sinh năm 1946 tại Vỹ Dạ-Huế ( chị em chú bác ruột với họa sĩ Bửu Chỉ) con gái của nữ danh ca Minh Trang.

---

Nắng Dương Cầm

Nguyễn Lương Vỵ

Tưởng niệm nữ nghệ sĩ Quỳnh Giao

Tháng Bảy nắng dương cầm réo rắt

Ngón tay người nở một trời bông

Bông biêng biếc bông trắng ngần tâm tướng

Hạc vàng bay hay hồn người mênh mông

Tháng Bảy nắng dương cầm nghiêng xuống

Tiếng hát người ghé lại thềm xưa

Trưa đứng bóng sóng về đâu biển vắng

Thương ngàn trùng âm vang tan hay chưa

Tháng Bảy nắng dương cầm rưng nụ

Trái tim người tươi lắm mùa xưa

Hương quỳnh giao hương của trời lãm thúy

Vườn trần gian đàn xanh hơn xa hơn

Tháng Bảy nắng dương cầm muốn khóc

Dung nhan người còn lại lá bay

Trời thấp xuống trời cao lên níu bóng

Xin chào nhau bi âm trong lòng tay…

23.07.2014

---

  

Viết rời ở San Jose

Hoàng Xuân Sơn

vĩnh biệt cô Đoan Trang Quỳnh Giao

sơn dương bóng chiều vách núi thảm

đường mòn độc đạo rượi buồn lên non

hú dội vang. lãnh trời râu tóc tua tủa

cánh chuồn quay mộng thực chưa tròn

mặt đất lụi dần tâm tướng

chợt thèm nghe hát vỗ bề thinh không

vắng muộn chưa từng

ôi tiếng hát mảnh như tơ

mở then chiều đêm. rót nguyệt

nguyệt cầm nguyệt cầm sợi trăng uống tóc

những lọn khói mê hồn

rớt nằm cung vãn

không liêu trai huyền sử xanh

ở đường tully những cây cọ đứng già trân

có phải buồn tuy lý

lưu ly thành quách

lòng đôi khi tựa mảnh sành

lóng lánh trên nóc vương phủ thời nào

thì thào chuỗi sóng. đêm

vỹ dạ

ngất ngất hát chài qua sông lửa hương vàng bến

đốm má hồng au dương cầm phiếm

nữ nhi về đâu bát ngát đại hồ cung bậc sáng nao hồn lý ngư

chiếc vảy bạc đeo sương cổ ngấn

đan kịp tay mười ngón thao chuyên khuôn dạng trẻ thơ

đàn bà

hát thoảng lay

huơng rù quyến

---

Vĩ Cầm Hạ

Đoàn Minh Đạo

Vĩnh biệt nữ ca sĩ Quỳnh Giao. 7.23.2014.

Hỏi chưa ra, đã trăm năm, sững sờ.

(Tô-Thùy-Yên)

Đêm thức tỉnh vĩ cầm thanh

khúc tử sinh

nét buông bút thảo đường mưa

chập chờn cơn gió vã

khuya khoắt đất hoai nhịp đập

tơ vĩ quỳnh giao

khung vai suy

đâu khúc rẽ đời

câu diễn ca lời độc thoại

mời mọc nhân sinh lần cuối

lìa xa ửng một sắc trời.

Hỏi chi đất đá sơ khai

nỗi đời dâu bể

ngả chào ai tĩnh lặng

sá bao nỗi bọt bèo

kẻ hát từng hồn chữ ngẩn ngơ

âm vang căn phòng lảo đảo

khoảnh khắc đã vĩnh hằng

bàn tay đó bỏ quên trên phím ngà tụ hội

phác nỗi băn khoăn

cuộc trăm năm hỏi trăm năm

thiên thu mây khói tiếng ngần phù sinh.

July, 2014